Canlılarda Sinir Sistemi

Canlılarda Sinir Sistemi

1-Nöronlar 

Uyarılma , uyarıyı değerlendirme , uyarıyı taşıma (iletme) ve diğer hücreleri uyarma Yeteneği vardır. Sinir sisteminin esas hücreleridir. 
Uyarıyı alma : Kimyasal veya fiziksel etkilerle dendrit , hücre gövdesi ve ranvier boğumlarından olur. 
Uyarıyı İletme (taşıma) : Elektriksel etkiyle gerçekleşir.
Uyarma : Kimyasal olarak gerçekleşir.

Morfolojilerine göre üçe ayrılır:

 1-Uni polar (tek kutuplu) :  Daha çok omurgasızlarda , omurgalılarda embriyonal gelişiminde görülür. 
 3-Multi polar (çok kutuplu) : Sinir sisteminin çoğu hücreleri böyledir. 

•  Unipolar ve bipolar nöronlar sensorik (duyu nöronu)karakterindedir. 

• Multipolar nöronlar ise ara ve motor nöronları karakterindedir.

 2-Bi polar (iki kutuplu) :  Kulakta (korti organında) duyma , burunda koklama , retinada ve sinir  merkezinde görülür. 

Görevlerine göre nöronlar üç çeşittir.

1-Duyu nöronları: Reseptörlerden aldığı uyarıları ara nöronlar taşıyan nöronlardır. 
2-Ara nöronlar: Duyu nöronlarından aldıkları uyarıları değerlendirip ilgili davranışın oluşması için efektörle ilgili motor nöronlara aktaran ve M.S.S'yi oluşturan nöronlardır.
3-Motor nöronlar: Ara nöronlardan aldıkları uyarıları ilgili efektörlere taşıyan nöronlardır.

2- Nöroglia  Hücreleri

• Nöronların beslenmesi 
• Artık maddelerin uzaklaştırılması 
• Nöronların izolasyonu ve impulsların düzenli iletimi 
• Nöronların desteklenmesi 
• Sistemin toksin ve mikro organizmalara karşı korunması
• Dokusal dejenerasyonda dejenere olan bölgenin doldurulması ve yamanmasında 
• Merkezi sistemde nöronlarda miyelin kınını oluşturma (beyin ve omurilik ak  maddesinde) rol oynar.

3-Schwann  Hücreleri

• Periferik sinirlerde miyelin kınını oluşturmak
• Miyelin sinirlerde aksonu kuşatmak
• Periferik aksonların İşlevliliğinin devamını sağlarlar
• Periferik sinirlerde aksonların yaşamı ve fonksiyonlarının devamı için zorunludur
• Periferik sinirlerde aksonların regenerasyon’ unu sağlar
• Nörilemmayı meydana getirir.

Miyelin  Kını

• Aksonlarda izolasyonu sağlayarak uyartı iletim hızını arttırır.
• Miyelinsiz nöronlarda aksonlar schwann hücreleri ile örtülüdür.
• Nörona ait oluşum değildir.
• Ranvier boğumlarında bulunmaz.
• Merkezi sistemde glia hücreleri perifer sistemde schwann hücreleri oluşturur.
• Merkezi sinir sisteminin çoğu hücreleri ve otonom sisteminin postganglionik nöronları  miyelinsizdir.
• Miyelin izolasyon görevi gördüğü için impulsun iletimi ranvier boğumları arasında sıçramalarla (Saltotorik) gerçekleşir ve ileti hızı artar.
• Nöronlarda enerji tasarrufu sağlar.

Miyelin  Kınını  Taşıyan  Yapılar 
1- Somatik sinirler 
2- Merkezi sinir sisteminin bazı hücreleri 
3- Otonom sistemin preganglionik nöronları